بازخوانی فقهی قهر یا هجران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس خارج فقه و اصول حوزۀ علمیۀ قم و عضو هیأت تحریریۀ مجلۀ پژوهش‌های فقهی «تا اجتهاد». yaghadir@yahoo.com

2 دانش‌پژوه خارج فقه و اصول مدرسۀ عالی دارالهدی قم و سطح سه اخلاق و تربیت. rezajafari128@gmail.com

چکیده

«هجران» یا «قهر» از برادران دینی، از موضوعاتی است که در احادیث رسیده از رسول گرامی اسلام$ و ائمۀ معصومین( مورد نهی قرارگرفته و به پیامدهای سنگین آن نیز اشاره شده است. این موضوع هرچند در کتب اخلاقی مورد توجه قرار گرفته است؛ اما تاکنون از زاویۀ حکم  فقهی بررسی نشده است. این پژوهش به روش اسنادی و با تحلیل و توصیف گزاره‌های روایی، درصدد تبیین موضوع «هجران» با رویکرد فقهی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد احادیث مستفیضی در موضوع «هجران» در منابع شیعی و اهل سنت با مضامین مختلف گزارش شده است؛ اما رویکرد و رویۀ معمول نسبت به این دسته از روایات تاکنون رویکرد اخلاقی بوده است. مقصود از «هجران»، قطع رابطه و مفارقت است و حرمت آن فی­الجمله از روایات برداشت می‌شود. این حرمت به بیش از سه روز اختصاص دارد و در کمتر از آن، کراهت هم ثابت نیست. حرمت هجران علاوه بر ظالم، مظلوم را نیز شامل است. این حکم اختصاص به شیعۀ دوازده امامی دارد و عادل یا فاسق بودن او در حکم بی‌تأثیر است.

کلیدواژه‌ها

پژوهه های فقهی تا اجتهاد
دوره 4، شماره 7 - شماره پیاپی 7
بهار و تابستان 1399
صفحه 81-102

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار