اعراض از مالکیت از منظر آیت الله شبیری زنجانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی (فقهی)

نویسنده

چکیده

برای اثبات اینکه با اعراض مالک، مال از ملکیت او خارج می‌شود به چهار دلیل تمسک شده است که عبارتند از بنای عقلا، سیره متشرعه، روایت «النَّاسُ مُسَلَّطُونَ عَلَى أَمْوَالِهِمْ‌» و روایات خاصه. در این نوشتار استدلال به دلیل چهارم مخدوش دانسته شده است.
اعراض صور مختلفی دارد. در برخی موارد قطعاً مال از ملک مالک خارج نمی‌شود؛ مثل اینکه شخص فقط قصد اعراض داشته باشد. مواردی نیز مشکوک است که به نظر ما با اعراض، ملکیت سلب می‌شود. برای این موارد می‌توان به این دو مورد اشاره نمود: 1. مالک همراه با رهاکردن مال، قصد ازاله اعتباری ملکیت از خود را دارد. 2. مالک تنها مال را رها کرده و نسبت به آن بی‏تفاوت است و هیچ تصوری نسبت به ملکیت دیگری یا اباحه به دیگری و یا قصد ازاله اعتباری ملکیت ندارد؛ حتی نسبت به بقای ملکیت خود نیز تصوری ندارد؛ بلکه تنها تکویناً حیازتی را که قبلاً داشته و مال در اختیارش بوده، از خود سلب کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

الإعراض عن المالکیة من وجهة نظر آیةالله الشبیری الزنجانی

چکیده [العربیة]

استدل علی خروج الملک عن ملکیة المالک بالإعراض، بأربعة أدلة هی بناء العقلاء و سیرة المتشرّعة و «النَّاسُ مُسَلَّطُونَ عَلَى أَمْوَالِهِمْ» و روایات خاصة، ولکن الأخیر فاسد.
للإعراض صور فالخروج عن الملکیة فی بعضها مقطوع العدم، کما إذا قصد الإعراض فقط و فی بعض آخر مشکوک إلا أنّه سلب الملکیة فیه بالإعراض محقق فی رأینا. نشیر إلی موردین منه: 1. قصد المالک إزالة اعتباریة للملکیة عن نفسه مقارناً لترک المال. 2. ترک المالک ماله بلا توجّه و قصد لملکیة الغیر أو إباحته له أو إزالة اعتباریة للملکیة، حتی قصد بقاء ملکیته علیه؛ بل سلب الحیازة السابقة و سلطته علی المال تکویناً فقط.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الإعراض
  • المالکیة
  • السلطة