ارزیابی دلالت واژۀ «لعن» بر تحریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی (فقهی)

نویسندگان

1 . عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران (نویسندۀ مسئول).

2 . مدرس سطوح عالی حوزۀ علمیه.

چکیده

در روایات فراوانی، از واژۀ «لعن» دربارۀ بعضی از کارها استفاده شده است. اندیشمندان فقه و اصول در دلالت این واژه بر حرمت بر سه باورند: اشتراک معنوی لعن میان حرمت و کراهت، تفصیل میان اِخبار از لعن و انشای لعن و ظهور لعن در حرمت. در مقالۀ حاضر، دیدگاه اشتراک معنوی و دیدگاه تفصیل مورد مناقشه قرار می‌گیرد و با توجه به معنای لغوی لعن، موارد استعمال آن در قرآن و روایات و اینکه روایات مشتمل بر لعن در کلمات فقها به عنوان دلایل حرمت ذکر شده‌اند دیدگاه سوم پذیرفته شده است. به طور کلی، با بررسی آثار متقدمان آشکار می‌شود که ظهور لعن در حرمت نزد آنان از مسلّمات بوده و در موارد زیادی با استناد به روایات لعن، فتوا به حرمت داده‌اند و تشکیک در دلالت لعن بر حرمت معمولاً در آثار متأخران، پس از شیخ انصاری آغاز شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

تقییم دلالة کلمة «لعن» علی الحرمة

چکیده [العربیة]

استخدمت کلمة «لعن» لبعض الأفعال فی العدید من الأحادیث. ذهب المفکّرون فی الفقه و الأصول الی ثلاثة آراء فی دلالة هذه الکلمة: الاشتراک المعنوی بین الحرمة و الکراهة، التفصیل بین الإخبار عن اللعن و إنشائه، و ظهور کلمة «لعن» فی الحرمة.
تمّت مناقشة نظریة الاشتراک المعنوی و الرأی بالتفصیل فی هذه الدراسة و تمّ ترجیح الرأی الثالث علی سائر الآراء نظراً الی المعنی اللغویّ للعن، و کیفیة استخدامه فی القرآن و الروایات و حقیقیة أنّ الفقهاء ذکروا الروایات المشتملة علی اللعن أدلة علی الحرمة. و بشکل عام و من خلال فحص أعمال القدماء، یصبح من الواضح أنّ ظهور اللعن فی الحرمة أمر مؤکّد بالنسبة الیهم. و أصدروا فتاوی علی الحرمة بناء علی روایات اللعن فی العدید من المواضع. وقد بدأت الشکوک حول دلالة کلمة «لعن» علی الحرمة فی آثار المتأخرین بعد الشیخ الأنصاری.
     

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • لعن
  • حرمة
  • ظهور